"Kom terug.”
Als ik die woorden eens zó zacht kon zeggen
dat niemand ze kon horen, dat niemand zelfs kon denken
dat ik ze dacht ......
En als iemand dan terug zou zeggen
of desnoods alleen maar terug zou denken
op een ochtend: “Ja.”
Rouw kent vele vormen en fasen. Voor iedereen verloopt dit proces weer anders. Wellicht herken je jezelf in onderstaande fasen.
De eerste periode na het verlies; je wordt geleefd
Als je je man, vrouw, kind, kleinkind, broer, zus, vader, moeder, vriend of vriendin verliest aan de dood, weet je even niet waar je het zoeken moet. In de eerste periode is er veel aandacht van familie, vrienden, buren. Allerlei administratieve zaken moeten worden afgehandeld. Je wordt afgeleid.
Als deze aandacht geleidelijk wegebt, blijf je alleen – of met direct betrokkenen – achter met je verdriet en emoties. Het is fijn dat er dan een onbekende is met wie je het verhaal, en de daarmee gepaard gaande emoties en gevoelens, keer op keer kunt delen. Ik bied daarom graag een luisterend oor.
Na de eerste periode; de harde buitenwereld
Na de eerste periode van rouw bestaat de kans dat je omgeving harde opmerkingen begint te maken (vaak met goede bedoeling).
'Zou je niet doorgaan met je leven? Het is nu toch al x maanden geleden?'
'Misschien moet je eens op zoek naar een nieuwe partner.'
'Je hebt toch nog meer kinderen?'
Een cliënt vertelde mij dat haar vriendin, die net was gescheiden, wenste dat haar ex-man dood was (net als de hare), want: 'Ik kan hem nog steeds tegenkomen en opnieuw verdriet en rouw voelen' en 'Jouw man is tenminste echt dood, die kun je niet meer tegenkomen'.
Ontwijkende personen
Mensen kunnen ook met een boog om je heen lopen alsof ze je niet willen zien. Deze mensen doen dat vaak uit onvermogen. Ze willen je misschien wel aanspreken, maar weten niet hoe; durven niet. Wat zeg je tegen iemand die een zwaar verlies heeft geleden?
De vraag 'hoe voel je je?' zal voor velen al voldoende zijn. En, als je naar iemand kijkt en hem/haar ook echt ziet, kun je zeggen “ik zie verdriet in je ogen, kan ik helpen?” Wat je ook zegt, het is altijd goed. Iemand vermijden kan kwetsender zijn, dan een verkeerd uitgesproken zin.
Omgaan met je omgeving
Herken je de situaties zoals hierboven beschreven, en weet je niet goed hoe je hier mee om kunt gaan? In een gesprek of in een therapiesessie kunnen we het hier samen over hebben, zodat het wellicht minder stress of verdriet veroorzaakt.
Andere vormen van verlies
Ook andere vormen van verlies kunnen een gevoel van rouw geven, zoals bij echtscheiding, verlies van baan, verlies van vriendschap of familie door conflicten, optredende lichamelijke of geestelijke beperking.